DANCE FILMS

Gemaakt in opdracht van de Duitse televisie, onthult de film ons het leven van een Duits gezin en hun kleurrijke buren in een gemeenschapshuis. De film herinnert ons meedogenloos aan de televisiefeuilletons uitgezonden in de vroege avond. "Allee der Kosmonauten" is ook een allusie op de hereniging van de twee Duitslanden. Bij wijlen ironisch, satirisch en grappig, is de film een continue beweging die enkel doorkruist wordt door surrealistische passages: droomsequenties, een apocaliptisch einde Elk personage wordt bekeken in zijn relatie tot de ander en zo uiteindelijk teruggebracht tot zijn of haar eigen eenzaamheid. Alle clichés komen aan bod: van de brutale echtgenoot, het verliefde bakvisje, de verwaarloosde en gefrustreerde vrouw aan de haard en de sexbom tot aan de jonge macho De choreografie van Sasha Waltz koppelt de gebeurtenissen naadloos aan elkaar. Op lange sekwenties met een hels ritme volgen momenten van tederheid, verveling en angst De eerste gedanste TV soap!

+

Habit
Miranda Pennel, UK, 1997, 4’, ov eng, video

Een samenwerking tussen dichter Michael Donaghy en Miranda Pennel. "Habit" volgt de intieme gedachten van een vrouwelijk personage met lange rode haren geobsedeerd door "habits", een woordspeling in het Engels verwijzend naar gewoonte en kleding. De rituele alledaagse handelingen worden getoond en herhaald op een versneld ritme dat de obsessie van het personage benadrukt tot op het einde.

Een documentaire gefilmd tijdens de repetities van het stuk ŒWalzer", die de verschillende etapes van de opbouw van het stuk laten zien. Deze film ontmoet de dansers, Pina Bausch en verwanten, elk van hen plaatsend in hun eigen context. Tegelijkertijd kan de film gezien worden als een persoonlijke en merkwaardige ontdekking van de maker van het Tanz Theater van Wuppertal. De film staat echter ver van de actuele creaties van Pina Bausch en haar groep. Niettemin blijft het een getuigenis van zijn tijd. De vroegere medewerkster van Kurt Joos geeft effectief een steeds vrijer en breder rythme aan haar werk. Van liberalisme tot trivialiteit, van music-hall tot Chinese variëteiten, van de expressionistische Duitse school tot Indische tradionele dansen.

Deze documentaire is zeer rijk aan archiefbeelden en toont ons de twee kunstenaars die door hun samenwerking een revolutie hebben veroorzaakt in de muzikale en choreografische taal. Twee werkpaarden. Eén van de grote verdiensten van deze film is dat we kunnen zien hoe hun werk werd verrijkt door samen te werken met grote hedendaagse artiesten uit alle disciplines. Cage was lang de ziel, het hart, de geest en het geweten van het gezelschap, Cunningham was de pragmaticus.
Bepaalde beelden zijn stiekem opgenomen met een amateurcamera (Merce Cunningham en zijn dansers glijden van een heuvel af, wentelen rond elkaar en maken figuren die zo uit een spektakel van Tudor, Agnès de Mille of Martha Graham konden komen).

Charles Atlas schetst ons een intiem en historisch portret van deze artiest. Merce Cunningham werd geboren in Centralia (V.S.) in 1919 en is één van de belangrijkste hedendaagse kunstenaars. De choreograaf is sinds meer dan vijftig jaar actief. Zijn onmoeting met de componist John Cage in 1937 drukte een beslissende stempel op zijn werk als danser/choreograaf. Hun samenwerking starte in 1973 met "Walkaround Time", het eerste video-experiment van een choreograaf. Het gebruik van film door Cunningham introduceerde een niewe benadering van dans en beweging. Deze meesterlijke documentaire toont ons de verschillende creatieve aspecten van het werk van Merce Cunningham.

+

Meditation on Violence
Maya Deren, USA, 1948, 10’, zonder dial, 16mm

De film toont de verschillende houdingen van enkele varianten van traditionele Chinese box (Wu Tang en Shao Lin). De camerabewegingen gaan van vloeiend naar meer hakkelig naargelang de agressiviteit toeneemt. "Meditation on Violence" is de weerspiegeling van het feit dat in Chinese box fysieke beweging metafysieke uitingen zijn.

De Indische cinema is wereldwijd bekend dankzij het muzikale en choreografische aspect ervan.
Sommigen kenners van Indische cinema onderstrepen de "orgastische" functie van de liedjes en dansen, die inderdaad extreem wulps en suggestief zijn. De seksuele daad kan door de censuur in de Indische film nooit vertoond worden, en de welvoeglijkheid gebiedt impliciete beelden: geen naakt en geen zoenen volgens de "no kissing policy" die zeker tot in de jaren tachtig heerste. De kunst van suggestie en symbolen is norm. De vrouw wordt getoond volgens vaste procédés: gewikkeld in een natte sari na een bad of regenbui, ofwel verdwijnt ze eventjes in het vage met haar geliefde (de zgn "behind the bush" scènes).
Dancing Courtisans biedt een selectie van de beste gezongen en gedanste scènes van de Bollywood-productie, gaande van de vroegste films tot de meest recente. Onweerstaanbaar leuk!

+

Le petit train; de l’album RE
Rita Mitsouko, Fr, 1984, 5’, zonder dial, video.

Gedraaid in de immense filmstudio’s van Bombay, is de video clip gebaseerd op een kinderliedje.

Een avond in een verlaten opslagplaats. Mannen staan te wachten in stilte, ze dansen, ze kijken naar elkaar. Somber en wild als hij is, zou men deze film "verankerd in het seksuele realisme van de grootstad" kunnen noemen . Het verhaal speelt zich af tussen homo"s, op zoek naar genot met destructief geweld. Partnerruil, vlucht, gevecht en technische hoogstandjes van de dansers. De film roept een vicieuze cirkel van wellust op, in een opeenvolging van ritmische choreografieën en stilstaande beelden. De belichting, in zwart-wit, accentueert het harde en benauwde aspect van het verhaal. "Dead Dreams of Monochrome Men" heeft geshockeerd door zijn provocatieve en perverse aspecten, en door het aftasten van de grenzen waarover men mag spreken zonder te vervallen in platte pornografie. De film is eerder shockerend omdat deze verbeelding zo echt overkomt. Genot lijkt verbonden te zijn met de dood.

+ Elegy (cfr compil abstraction)

Sterke spanningen in een groep van jonge mannen die rond paraderen en elkaar imponeren, op de grens van verlangen en geweld. De choreografieën van Lloyd Newson hebben een enorme invloed gehad in Engeland en de rest van de wereld. Hij heeft zonder twijfel een persoonlijke dansstijl ontwikkeld en laat zich inspireren door het dagelijks leven, hier bijvoorbeeld bij het bezoeken van een sex-shop. "Enter Achilles" onderzoekt de grens tussen persoonlijkheid en stereotype. De Achillessen bevinden zich in een typische Engelse bar. De choreografie tracht het gedrag van deze mannen, bij een glas bier en futloos, in beeld te brengen. Soms explodeert de agressieve wereld van de man in een surrealistische uitspatting. De maker accentueert de dynamiek van de bewegingen door te filmen vanuit verschillende invalshoeken en de belichting creëert de opbouw en de sfeer. Geweld is het leidmotief, in de vorm van een gevecht tegen zichzelf en de eenzaamheid. De malaise van een groep en ook van het individu wordt ontmaskerd.

+ Dansité (cfr Compil abstraction)

De film toont Steve Paxon die op zoek gaat naar nieuwe bewegingen. Vertrekkend van het natuurlijke, het eenvoudige, en gebruik makend van klassieke bewegingen om hen te ontleden en er nieuwe bewegingen van te maken. De danser improviseert voor Walter Verdin. De regisseur heeft de montage herwerkt in functie van de zich verder ontwikkelde logica van de danser. ŒGoldberg Variation" is een film bestemd voor dansers. Het toont een zoekwerk eerder dan het zoeken om te interesseren, om een product af te leveren. Het werk van Verdin slaagt er nochtans in om een meer aantrekkelijke kant aan de film te geven, zonder de dans en de logica van de danser uit het oog te verliezen.

+

A Study in Choregraphy for Camera
Maya Deren, USA, 1945, 3’, zonder dial, 16mm

Een duet van danser Talley Beatty met de ruimte zelf. Instrumenten zijn montage en camera. Dit brengt de aanwezigheid en de dynamiek van de buitenwereld aan het licht.

ŒKi-Respiration" geeft een serie van niet-verhalende taferelen weer met een sombere atmosfeer die een gevoel van invasie nalaat. De ideogram KI beeldt de energie uit die de schepsels van het heelal animeert. Oorspronkelijk is de betekenis van het woord Œademhaling". Er zit een woordenspel in de titel op het woord ŒKeep Respiration" en het idee van ŒRespiration Respiration". Zeer jaren 80-stijl in de verwerking van beelden, reflecteert de film die energie van elementen door de danser in overweldigde, natuurlijke landschappen te plaatsen. Door de muziek en het rythme van de film tracht de regisseur het idee van deze ademhaling, gebaseerd op de uitgevoerde Butoh-dans, naar voren te brengen, die op haar beurt de natuur overweldigt om haar een nieuwe betekenis te geven.

+

Japon Series
Cécile Fontaine, Fr, 1991, 7’, zonder dial, 16mm

Een werkstuk over kleur, aan de hand van een "found footage"-documentaire over het optreden van een groep Japanse Butoh-dansers in Parijs. De kineaste scheidt eerst de verschillende kleurlagen en stelt ze nadien weer samen. Cécile Fontaine houdt er een experimentele aanpak op na en refereert vaak aan Len Lye.

Samen met Shigeko Kubota voor de beelden en David Held, Earl Howard en John Cage voor de geluidsband verkende Merce Cunninghum de definitie van dans. Cunningham beperkt David Held, Earl Howard et John Cage zich niet tot de scène: dans is overal.

De choreografie: leerlingen beginnen geleidelijk te bewegen. Deze derde creatie van Anne Teresa De Keersmaeker (opgevoerd in 1983) legde de fundamenten van Rosas als dansgezelschap. Deze film bekijkt dit cult-spektakel op twee manieren. Enerzijds door een precieze ontleding van deze transparante, eenvoudige en doeltreffende choreografie. Anderzijds worden de esthetische en radicale fundamenten van Rosas Danst Rosas met filmische en meer experimentele procédés belicht. Ook theatrale elementen komen erin voor: acteurspel, blik naar de camera, en enkele puur choreografische elementen, zoals de herhaling van scènes. Het feit dan de muziek en de choreografie simultaan werden gecreëerd geven een extra convergentie en dynamiek aan deze film.
+ The Gods Love those Silent OnesŠ (cfr Compil#2)

Dom Svobode is een technisch hoogstandje waarbij de dansers, met touwen opgehangen boven afgronden de zwaartekracht uitdagen. De camera staat hen bij in deze quasi onmogelijke opgave. De lichaamsbewegingen nemen bij Iztok Kovak de rol over van de dialogen, waarbij pure dansmomenten afgewisseld worden met momenten van dramaturgie. Deze film situeert zich net als Kovaks eersteling in Trbovlje. Deze industriële zone symboliseert voor de choreograaf de mythische essentie van Oost-Europa. De heersende traagheid, tradities en alomtegenwoordige religie worden geconfronteerd met de exploten van de dansers, waarbij de dagelijkse banaliteit geviseerd wordt. Deze film is het resultaat van de samenwerking tussen de Sloveense choreograaf Iztok Kovac en Saso Podgrosek, waarbij de Belgische regisseur-componist Thierry de Mey meewerkte aan de muziek. De visuele kracht van de productie draagt nog bij tot de boodschap van vrijheid die door de dansende lichamen uitgedragen wordt. Iztok Kovac blijkt als een van de weinigen

+

Vertigo Bird
Saso Podgorsek, Slov, 1996, 33’, zonder dial, 35mm

Deze Sloveense film is volledig gebaseerd op een choreografie van
Iztok Kovac. Deze Sloveense choreograaf, die in Ljubljana actief is,
herneemt het thema van de industriële wereld waarin de inwoners aan
de lopende band werken in de fabriek. Uit deze
afstompende wereld kan de mens zich enkel terugtrekken in de
overblijvende groene ruimte. De film speelt zich af in
de stad Trbovlje, met haar beladen geschiedenis en verlaten
mijnsites, waar de tijd is blijven stilstaan.

+ Scrub Solo (cfr Compil XPMTL)

"Eén van de drie camera’s heeft permanent de hele scène in beeld, zonder te bewegen. De twee andere zijn mobiel, en worden iets lager geplaatst, elk op dezelfde hoogte. De gefixeerde camera werd bediend door een technieker, de twee andere door Charles Atlas en mijzelf. We volgen de groep dansers en werken waar mogelijk in close-up. Daarna heeft Charles Atlas de film gemonteerd en werd hij afgespeeld met twee projectoren" (Merce Cunningham). De projectie van "Torse" in Nova is een première voor België. Het is een dubbele projectie, waardoor je zowel het geheel van de choreografie als de bewegingen van de dansers van dichtbij kan volgen."
"L’une des trois caméras prenait constamment toute la scène sans bouger, et les deux autres, mobiles, étaient placées légèrement plus bas, au fond du théâtre, au même niveau de chaque côté. La caméra fixe était surveillée par un technicien, les caméras mobiles étaient aux mains de Charles Atlas et de moi-même. Nous suivions les groupes de danseurs et assurions les gros plans possibles. Après quoi, il restait pour Charles Atlas à monter le film, qui se projette maintenant dans sa version complète avec deux projecteurs synchrones." (Merce cunningham).

"Torse" is een Premiere in België! Op de scherm, kan mens een deel en een algemeene opzicht van de zelfde choregrafië kijken.