Zondagen

Danilo Cope is een vedette in Italië. Hij wordt overal gevraagd om oude industriële gebouwen, verlaten woningtorens en lege kantoren op te blazen! Giovanni Piperno filmt Danilo Cope op vernietingsmissie: acht enorme torens met woningen die over de zee uitkijken. Het kan lang duren want een aantal inwoners is niet bereid zomaar hun koffers te pakken. Danile Cope en Giovanni Piperno worden dan het slachtoffer van de spelletjes van de vastgoedhandelaars en de Italiaanse politiek.

Vandaag volledig in de vergeethoek, heeft Futuro, «het huis van de toekomst» furore gemaakt in de jaren ’70. Het is in 1968, in volle hippie utopie, dat de Finse architect Matti Suuronen «Futuro» op de markt brengt, een soort vliegende schotel van plastiek die men in de tuin plaatst, aan de rand van de zee, in de bergen of in de stad, met alle modern comfort, alstublieft!

Het credo van de immo-makelaars op de Brusselse vastgoedmarkt is «Europa». Ook het politieke niveau bekeerde zich als snel tot deze Europa-cultus en geeft zich ijverig over aan bizarre rites in de hoop een meteorietenregen van vastgoedprojecten te bekomen. De Zuidwijk in Sint-Gillis kreeg het ondertussen erg te verduren vanwege de nv Brussel-Zuid, een onduidelijk creatuur dat spreekt in naam van het Brusselse Gewest maar zich voordoet als een doordeweeks speculant. Wanneer de maat vol is, stappen de bewoners naar de verantwoordelijken en eisen duidelijkheid... «Déconstruction/Reconstruction» is een actieve getuigenis van de bewonersstrijd, en drukt ons met de neus op de feiten: de straffeloosheid van de overheden die een ware vivisectie op het stedelijke weefsel uitvoeren. Wat drijft hen? De illusie dat op een mooie dag, onder Europees tromgeroffel, de honderden verloren woningen ruimschoots gecompenseerd worden door een financiële injectie dankzij die grote mooie kantoren...?

De Rue de la République in Marseille is een verkeersader uit het Haussmanntijdperk van de 19de eeuw. Maar de appartementen in de straat, ontworpen voor een bourgeoispubliek, hebben nooit het beoogde publiek bekoord. De promotoren van de stichting Marseille-République gaan in tegen deze stedelijke anomalie, daarin ondersteund door de overheid en de Amerikaanse investeerder Lone Star. Het is de bedoeling er alsnog in te slagen de «juiste» bewoners aan te trekken voor deze appartementen. Nu moeten de bewoners gewoon nog hun plaats willen afstaan...

Eén van de vele beruchte Brusselse stadskankers wordt momenteel gerenoveerd. Het gaat om de brouwerij Wielemans-Cueppens in Vorst, een juweeltje van modernistische architectuur afkomstig van de tekentafel van Adrien Blomme. Industrieel patrimonium dat ei zo na ontkwam aan de slopershamer in de jaren ’90, en één van de honderden teloorgegane brouwerijen die Brussel rijk was trouwens. Wat is er geworden van al dat industrieel patrimonium van in de tijd dat bier drinken gezonder was dan water? Een enthousiaste, ietwat naïeve journalist neemt je op sleeptouw. De tocht vertrekt vanuit Vorst waar Wielemans-Cueppens in de steigers staat op weg naar een nieuwe bestemming als centrum van hedendaagse kunst, dankzij een privé-initiatief van bouwpromotor Sophie Le Clercq, telg van een bekende Brusselse betondynastie. Op deze tocht verzeilen we steeds verder in het complexe kluwen van kunst, prestigieuze vastgoedmakelarij en de verwevenheid van economie en politiek. De camera van Sven Augustijnen observeert meer dan dat hij eenduidige antwoorden biedt op polemische vraagstellingen. Met zijn film bevindt hij zich op het kruispunt van reportage, onderzoeksdocumentaire en docu-soap.

In de lente van 2005 trekt projectontwikkelaar Robelco de media-aandacht op de «herwaardering» van de Ravensteingalerij te Brussel. Om het «gangbare beeld van de galerij» bij te sturen, worden kunstenaars en galeriehouders uitgenodigd om zich tijdelijk achter de winkelvitrines te vestigen. Tijdens de vernissage krijgt het sociale geweld waarmee dergelijk herwaarderingsproces gepaard gaat een voelbare, concrete invulling: de galerijen op de eerste verdieping zijn aangekleed met de nodige attributen die culturele legitimiteit verschaffen, terwijl het gelijkvloers nog toebehoort aan de tot verdwijnen gedoemde cafés en hun als onwaardig bestempelde cliënteel. Bernard Mulliez voert meerdere diepgaande gesprekken met de verschillende betrokkenen. Aan de zijde van de culturele wereld, is het, naast (zelf)verblinding en ontnuchterende luciditeit, vooral het sociaal racisme van bepaalde met de projectontwikkelaar verbonden actoren dat tot verstomming stemt. Het symbolische geweld ten opzichte van wie «beneden» werkt, komt bovenop het economische en zelfs politieel geweld, beiden ontrafeld in deze film, die de gangbare methodes van de promotoren grondig documenteert.