With Out Passport

Tekfestival: "Over grenzen van de wereldŠ in het Westen". Een festival dat jaarlijks in Rome doorgaat en dat - in een ingesteldheid nauw verwant aan deze van Nova - een reeks recente auteursfilms voorstelt. Het specifieke van Tek is dat het de ontdekking van een bepaald soort cinema lieert aan bedenkingen over de hedendaagse maatschappij. Zonder te vergeten dat de Tek-ploeg ook verdeler is in Italië van zogenaamde "moeilijke" films die vergeten worden door de grote distributiehuizen. In mei 2007 kan je naar de zesde editie van Tek gaan!

Epinay-sur-Seine in de periferie van Parijs. In het winkelcentrum van de Cité de la Source, helemaal verlaten, is de kruidenierszaak van Ali nog de enige plek waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten. Hier filmt Chantal Briet een verbazende reeks portretten, een weerspiegeling van de mix van de bevolking in deze wijk en hun sociale en economische leefomstandigheden, zonder dat ze in de val trapt van medelijden. Met humoristische accenten hier en daar slaagt ze erin ons de menselijke kant van de cité te laten zien, met mensen van allerlei slag en van alle leeftijden die meestal in miserabele omstandigheden leven. «Alimentation générale» is een soort gefilmd verslag over vier jaar leven in deze wijk. Het is een film met een politieke dimensie die getuigt van de onrechtvaardigheden die zo’n wijk in de «banlieue» in zich draagt.

«Across the Border» is een uit vijf onderdelen opgebouwde, veeltalige ontdekkingstocht bij de jongste leden van de Europese Unie. Vijf regisseurs (uit Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije en Slovenië) staan stil bij het idee van «grenzen» in dit nieuwe Millennium, evenals bij termen als «natie-staat», «identiteit» en het concept Europa. Ze nemen ons op sleeptouw doorheen landschappen en verschillende mentaliteiten, waarbij we vele «Jan met de pet» ontmoeten die elk op hun eigen manier vertellen over hun ervaring met het ondersteboven gooien van de grenzen en hun integratie in Europa. Over de grenzen heen, van het oude naar het nieuwe Europa, toont deze film duidelijk aan dat -in tegenstelling met wat we zouden kunnen denken- de verschillen tussen culturen en levensstijlen duidelijk zichtbaar blijven. Elke film heeft zijn eigen stijl en tonaliteit (serieus, absurd, komisch, poëtisch of zelfs betoverend), maar allen zijn ze zonder uitzondering een les in vijf delen over de meest intieme mentaliteit van onze nieuwe buren.

Ewa, een jonge Poolse, belandt met haar dochter in Oostenrijk om er aardbeien te plukken. Eén maal de seizoensarbeid gedaan, neemt een bus hen mee, terug naar Polen. Maar, van een halte profiterend, slaat Ewa op de vlucht. De hoop op een beter leven duwt haar in de clandestiniteit waar ze allerlei soorten jobs aanvaardt om te overleven. Op een dag ontmoet ze Marold, een vastgoedmakelaar die haar in het ongeluk stort. Een nieuw leven vangt aan, één dat weinig benijdenswaardig is....
«Struggle» is de eerste film van Ruth Mader, geheel in de lijn van de nieuwe Oostenrijkse cinema die vastberaden en zonder toegevingen de fenomenen van vervreemding ontleedt in onze maatschappij. Met weinig dialogen en klinische kadrering, levert de filmmaakster ons een beladen werkstuk af wat atmosfeer betreft. Een film die op frontale wijze de homogenisering en de vervaging van identiteit blootlegt.

Solomon Mforbi Fusi was amper vijftien jaar toen hij op vreselijke wijze om het leven kwam. Hij viel uit het landingsgestel van een vliegtuig waar hij zich in verstopt had. Men vond hem 20cm diep in het midden van een veld in het zuiden van Duitsland. Vertrekkend vanuit kranteninformatie, onderzoekt Ulrike Westermann wie Solomon was en waarom hij besloot Kameroen te verlaten. De driedelige film begint met het «fait divers» in Duitsland. Nadat ze ontdekt dat het al de tweede keer was dat Solomon op deze manier vluchtte, naar Frankrijk waar hij gezond en wel landde. De documentaire eindigt in Kameroen waar de familie van Solomon zijn persoonlijkheid belicht.Zonder te willen oordelen, confronteert Ulrike Westermann ons met een aantal vragen. Wat is de zin van een zo absurde dood? En wat doen we met dromen die ontsporen? Om er maar twee van te citeren...

«Wie politiek asiel vraagt in Italië, moet voor zijn leven vrezen. Want er moet jaren gewacht worden zonder te kunnen werken of bijstand te ontvangen van de staat. Moeilijk om een woning te vinden, voedsel, informatie. De asielzoekers verenigen zich in gemeenschappen, bouwen onderdak, bezetten verlaten gebouwen vlakbij de velden waar ze vaak werk vinden als seizoenarbeider. Ze overleven dankzij solidariteitsnetwerken, vrijwilligersorganisaties en zwartwerk. Vanuit Rome waar een grote groep de vroegere depots van de Italiaanse spoorwegen bezette, spoort de film reisetappes op van een nomadische bevolking, asielzoekers die van het ene seizoenswerkje in het andere vallen om te overleven. Een reis in de geografie van ballingen, deserteurs en vluchtelingen afkomstig uit postkoloniale oorlogen in Afrika, nieuwe migranten in Europa.» (Berlinale 2006)

+ *Zakaria
Gianluca & Massimiliano De Serio, It, 35mm, ov eng ond, 13’*
Ik ben Zacharias ­ Ik ook, ik ben Zacharias ­ «Heer», zegt Zacharias, «Geef me een teken». ­ «Jouw teken», zegt de Heer, «zal zijn dat je gedurende drie dagen enkel in tekens zal spreken met de mensen». (Koran, vers 43, III sura, Al-’Imrân).Derde kortfilm van de broers De Serio, over de wijze waarop de cultuur in Italië anders benaderd kan worden. Zacharias, een jonge Italiaanse Arabier, leert Arabisch en de routine van het gebed.

Voor sommige vakantiegrage maar weinig gefortuneerde Britten is Calais het oord bij uitstek om een goedkope vakantie vol taksvrije producten door te brengen. Voor andere reizigers die op de vlucht zijn voor netelige situaties in hun land van oorsprong is Calais met zijn Sangatte-centrum de laatste halte voor het beloofde land. De film van Marc Isaacs toont een confrontatie tussen deze twee strikt gescheiden werelden, met daar middenin enkele Britten die hoopten zaken te doen, maar die zich uiteindelijk in de schulden steken. Iedereen zit vast in deze ietwat misplaatste en afgesloten stad. Marc Isaacs is meester in het tonen van de gevoelens van zijn personages. Hij laat je verwant voelen met personen die je in de realiteit misschien nooit tegen het lijf zou lopen, wat soms onthutsende, soms komische situaties oplevert.

Een koppel Koerdische boeren besluiten hun geboortedorp in Turkije te verlaten en clandestien naar Zwitserland te gaan. Het vertrek is uiterst moeilijk voor Meryem, de moeder die haar zeven kinderen achterlaat. Haydar, de vader, staat uiteindelijk toe dat één van de zonen hen vergezelt maar dit bemoeilijkt hun reis. Afgewezen in Milaan, verlaten door hun «smokkelaars» bevinden ze zich uiteindelijk in de besneeuwde cols van Splugen... «Reise der Hoffnung» is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal en was één van de eerste films over het immigratievraagstuk in Europa die succes had bij een breed publiek. De film werd bekroond met een oscar voor beste buitenlandse film in 1991. De film blijft een referentie voor het subtiele en ongelooflijk realistische acteursspel. Dit is meteen ook de kracht van deze film, de emotionele capaciteit van de acteurs om uit te drukken wat een eindeloze cirkel van hoop en wanhoop kan zijn.

"Il canto dei nuovi migranti" is een beetje als een reis in Italië: van Calabrië tot Rome, van het arme zuiden tot het rijke noorden, van isolement tot cultuur. Geïnspireerd op het leven en een gedicht van Franco Costabile die veertig jaar geleden overleed, een grote literaire persoonlijkheid in de lijn van Giovanni Verga of Carlo Levi. De film vertelt over de zorgen en de ambities van een volk dat altijd al de kwellingen van emigratie gekend heeft. Tot op de dag van vandaag trouwens, want Calabrië lijdt nog steeds onder de economische achterstelling en sociaal en politiek isolement. De montage van deze documentaire, vol archiefbeelden en televisieopnamen van de RAI, nam twee jaar in beslag. Het resultaat is een film die verschillende dimensies rond de concepten «nationaliteit» en «regionalisme» oproept, in dit geval specifiek in Italië, maar vanzelfsprekend kan je dit alles ook toepassen op elke andere nationale identiteit.

Niko, Albaniër, de vijftig gepasseerd, heeft geen vast werk en overleeft dankzij het geld dat zijn zoon Mikel hem stuurt vanuit Italië. Sinds enige tijd heeft hij echter geen nieuws meer van zijn zoon en alles laat vermoeden dat Mikel zich verbergt, of dat hij in de nesten zit. Tot op de dag dat er eindelijk een brief toekomt die wel eens voor opheldering zou kunnen zorgen. Maar op het moment dat Niko de brief in handen krijgt, strooit een plotse windstoot roet in het eten... Hij besluit daarop zelf zijn zoon te gaan zoeken in Italië, en zo verzeilt hij in een geschiedenis van afpersing en prostitutie. Op een tragikomische toon die wat aan Kusturiça doet denken, put "Lettere al vento" uit waargebeurde verhalen van de regisseur zelf. Intellectueel en voorvechter in de oppositie in Albanië tegen het communistische regime, emigreert Edmond Budina naar Italië waar hij werk vindt als fabrieksarbeider. Hij is een onontkoombaar personage in de artistieke, politieke en sociale scène in Albanië.

Ontmoeting met Edmond Budina 14.10 > 20:00A

Maandenlang al wacht Papi, politiek vluchteling in Frankrijk, op de komst van zijn vrouw Blandine die op dat moment nog in Kinsjasa is. En plotseling het verlossende telefoontje: zij is net in Parijs geland. Maar op de luchthaven van Roissy wordt Blandine opgesloten in een cel samen met tientallen andere personen, en de politie ontkent dat haar naam op de passagierslijst komende van Kongo vermeld staat. Beledigingen en vernederingen kondigen haar nieuwe aan, dat zo anders begint dan dat ze verwachtte. Er worden wonden geslagen die nooit meer helen. De autoriteiten trachten haar uit te wijzen met geweld, waarbij ze juridische regels en ethische codes naast zich neer leggen. Vier jaar na «Paria», die andere film over uitgestotenen (daklozen in parijs), is «La blessure» bovenal een fictie die evenzogoed een documentaire zou kunnen zijn. Minutieus opzoeking- en verkenningswerk, een sterk scenario en een enscenering met acteurs die hun eigen ervaringen vertolken, maken van «La blessure» een film waarin elke scène haast tot in het extreme afgewogen is op de morele betekenis die ze kan inhouden.

Ontmoeting Nicolas Klotz en Elisabeth Perceval (scenariste van de film)

Parallel aan de realisatie van de film «La blessure» (en de televisiefilm «Nus») lanceerde Nicolas Klotz een even origineel als primordiaal project: een website met Arte-tv gewijd aan vraagstukken rond asiel. Boordevol informatie, met getuigenissen, reflexies, omschrijvingen... Op de homepage schrijft Klotz: «... Er is veel verwarring en onwetendheid omtrent de definitie van «asielrecht», de geschiedenis, de interpretatie en de uitoefening ervan in Europa. Deze vage zone, onderhouden door de politieke machthebbers, genereert tal van amalgamen, tegenstrijdigheden, en fantasmen bij de publieke opinie, wat onze perceptie van een eeuwenoude praktijk verstoort, vandaag geassimileerd door de politieke macht tot een veiligheidsargument...». Samen met Nicolas Klotz navigeren we op de website die op het scherm van de zaal geprojecteerd wordt.

Eén keer per maand trekt een vrachtwagen door Italië van het uiterste zuiden tot aan de voet van de alpen om vreemde pakjes af te leveren. Potten tomatensaus van nonna Maria, koudgeperste olijfolie van de familie, anti-pasta van groenten uit de moestuin van nonkel Pino....
Deze kartonnen gevuld met affectie vertellen het verhaal van de massale migratie van het rurale en achtergestelde Zuiden naar het geïndustrialiseerde Noorden. Families gescheiden door duizenden kilometers trachten zo de afstanden in te korten en contact te houden. Portret van een land waar overleven een kunst is.

Tanger, venster op de straat van Gibraltar... Typisch voor deze havenstad is haar open identiteit. «De grens» is er altijd aanwezig: zichtbaar, je ruikt ze, ze is overal: de zee. Aan de overkant ligt Spanje als een ononderbroken lijn, de laatste natuurlijke grens met Europa. Marokkanen, Malinezen, Senegalezen, Mauritaniërs en andere Afrikanen stromen er massaal en ononderbroken toe. Het zijn de kandidaten voor een clandestiene oversteek. In het Marokkaans worden ze «herraguas» genoemd, of «brûleurs» in het Frans. Een «brûleur» is degene die bereid is alles op te geven (te verbranden) ­ papieren, identiteit ­ om te kunnen vertrekken op een levensgevaarlijke expeditie waarvan terugkeer onmogelijk is. De film is het relaas van enkele van deze brûleurs, en gaat verder dan louter het beschrijven van een massabeweging op wereldvlak. Toen de film nog in projectfase was, vertelde de regisseuse er het volgende over: «Ik wilde een esthetische en formele vertaling vinden voor de obsessie en het wachten. Ik wou tegelijkertijd het vastlopen en het (weg)dromen filmen. Ik wilde een cinematografische vertaling van het droomaspect dat men altijd schijnt te willen vermijden...».

LET OP: NIEUWE DATUM! -> 30.11!!

Het concert!
Een concentratie van geuren, kleuren en culturen uit alle windstreken. Een mozaïek die langzamerhand vorm krijgt en zich integreert in de dagelijkse realiteit van het centrum van Rome. Dat is de Piazza Vittorio. Op een steenworp van Stazione Terminus, het grootste treinstation in het midden van Rome, bevindt zich deze wijk die nog heel wat heeft behouden van het traditionele Rome maar die op enkele jaren tijd sterk veranderde en verrijkt werd met de vele reizigers die er neerstreken. Wat de wijk internationaler dan ooit maakte! Het is in deze geest dat in 2002 het orkest "Piazza Vittorio" het licht zag, op initiatief van componist Agostino Ferrente en orkestleider Mario Tronco (tevens lid van de groep "Piccola orchestra Avion Travel"). Een orkest dat de perfecte weerspiegeling is van alle geluiden te horen op de Piazza Vittorio Emanuele. In 2003 geven ze hun eerste concert en een beetje later verschijnt hun CD... En nu spelen ze in Nova, een ware krachttoer om ze naar Brussel te halen want ze zijn met z’n 20! Moet het nog gezegd worden? Mis dit niet! En haal je dansschoenen alvast uit de kast!

Apollo 11...
Het verhaal begint zo: in 2002 richt een groep artiesten, cineasten, muzikanten en schrijvers de vereniging Apollo 11 op om een cinema-theater te redden op twee passen van de Piazza Vittorio in Rome. De filmzaal, één van de oudste en mooiste in Italië, diende gedurende enkele jaren als pornocinema en riskeerde na zijn sluiting omgevormd te worden tot bingo-hall. Apollo 11 start tegelijkertijd het orkest Piazza Vittorio. En ze slaagde erin de stad Rome te overtuigen het gebouw aan te kopen. Nu organiseert ze er filmvoorstellingen en allerlei zijactiviteiten... Ga er eens een kijkje nemen als je in Rome bent; wij vonden er alleszins heel wat affiniteiten met Nova!