En dan nu, voor het eerst in Nova, een gelegenheid om te kijken hoe folk en film samengaan. Om te zien door welke mythes folk wordt geïnspireerd, maar ook welke mythes folk voortbrengt. Een soms Rousseau-achtige folk (de mooie tradities vs de vreselijke moderniteit), dan weer een Hobbesiaans (die afschuwelijke rednecks), soms Tolstojaans (folk maakt de wereld mooier, brengt ons dichter bij de natuur, een middel tot transcendentie), dan weer quasi revolutionair (het Amerikaanse syndicalisme van Woody Guthrie en later de revolutionaire verbeelding van ‘68). Nu eens kapot gemaakt door het collectivisme, dan weer door de liberale consumptiementaliteit, maar altijd goed gedijend in de intimiteit van een kleine sociale kring. We besteden speciaal aandacht aan zij die met camera, pen of bandopnemer in de aanslag deze muziek hebben vastgelegd. Zij die er films en platen van gemaakt hebben of ervan geprofiteerd hebben voor hun eigen muziek. Alan Lomax, de meest bekende folkverzamelaar, laten we voor een keertje links liggen. Want we gunnen plaats aan andere, minder beroemde figuren... om later weer op hem terug te komen, waarvoor we nu al heel wat ideeën in gedachte hebben!
In deze eerste module van Folk on Film gaat veel aandacht naar de Verenigde Staten. Het moet gezegd zijn dat juist daar de folk, als muziek door het volk en voor het volk, van betekenis is voor de identificatie van een land dat zich laat definiëren door zijn volk zelf. Een project van de Verlichting, dat volgde op de romantische-nationalistische bewegingen van de 19e eeuw, toen Chopin voor Polen, Rimsky Korsakov, Borodin en Moussogrsky voor Rusland, Verdi voor Italië, en natuurlijk Bartok en Kodaly voor Hongarije traditionele muziek hebben gebruikt om er de ziel van volkeren en nieuwe naties mee vorm te geven. Toen was het hofmuziek, muziek voor concertzalen en salons. Met het verschijnen van de langspeelplaat kregen Skip James, Woody Guthrie, Leadbelly, Amerikaanse folk- en blueshelden uit de volksklasse hun eigen stem. De commercie aan de ene kant, de theorieën en verzamelingen van een Alan Lomax aan de andere kant, zorgden ervoor dat populaire muziek, voor de eerste keer in de westerse geschiedenis, de meest beluisterde muziek werd, op hetzelfde moment dat intellectuele muziek de abstractie ontdekte.
Folk on Film toont cinema die zich vragen stelt over de vorm, waarin folk centraal kan staan of simpelweg een bestanddeel vormt van een stijl. De aanwezigheid van Hal Ashby, Arthur Penn, Walter Hill, Miklos Jancso, Les Blank, zou cinefielen, die a priori weinig voeling hebben met folk, moeten aanspreken. Televisie heeft vaak de tijd genomen om folk te tonen, vandaar een uitgebreid aantal vertoningen onder het label “Tele-Folk”. Er zijn veel films van Amerikaanse bodem maar geen concert. Wel zijn er muzikanten en conferenciers die de Waalse folklore, de traditionele Franse muziek, de dansen en volksmuziek van Apulië, de gezangen van het Kabylische volk en traditionele Hongaarse muziek uitvoeren of bespreken. Lees er alles en nog meer over op de hierna volgende pagina’s.
Zich aansluiten