Serie B to Mème

In 2009 bedacht Eric Knudsen naar aanleiding van een Photoshop-wedstrijd over het paranormale de Slender Man: een man in een zwart pak, abnormaal lang en dun, met een wit en leeg gezicht, die rondspookt op oude foto’s van kinderen. Op enkele jaren tijd werd dit figuur, dat het midden houdt tussen een boeman, pedofiel en de Dood zelve, de populairste horrormeme op het web. Als een soort collectief geschreven mythe staat de Slender Man centraal in fanfictie, allerhande webseries, videospelletjes en een Hollywoodfilm. Hij sluipt ook de echte wereld binnen: in 2014 staken twee kinderen een vriendin neer in zijn naam. Om de geschiedenis van het monster te traceren, neemt Jane Schoenbrun’s documentaire dezelfde vorm aan als die waarmee de Slender Man is ontstaan en verder ontwikkelt: een collage van diverse bronnen, allemaal van op het internet.

“Profile" is een Screenlife Movie, zoals Timur Bekmambetov ze zelf bestempelt. Deze thriller is gebaseerd op een waargebeurd verhaal: een journalist gebruikt het internet om te infiltreren in een rekruteringsnetwerk van Islamitische Staat. Gaande van videogesprekken tot instant messaging zien we de uitwisselingen tussen Amy in Engeland en Bilel in Syrië vanop Amy’s computer. De journaliste wordt evenzeer verleid door haar onderzoek als door de ronselaar in kwestie, tot op het punt dat ze iets te veel informatie deelt... Screenlife movies voor tieners laat Bekmambetov over aan onbenullige regisseurs: met dit script richt hij zich volledig op een serieuze film. En laat hij zien dat er achter de zakenman ook een steengoeie filmmaker schuilgaat.

Zie hier een geconnecteerde midnight screening, tussen traditie en update: “Unfriended” is een Screenlife horrorfilm, geproduceerd door Bekmambetov. Opgevat als een product voor adolescenten, is dit meteen ook de eerste echte schot in de Box Office-roos is voor het “screenshot”-genre. Een groep tieners wordt geteisterd door de geest van een gepeste leerlinge die zelfmoord heeft gepleegd: het mag geen verrassing zijn dat de groep dan ook methodisch uit de weg wordt geruimd. Het script is hyperconventioneel, maar het feit dat alle actie op het bureaublad van een iMac in één vast, langgerekt shot wordt gefilmd, dwingt Gabriadze vindingrijk te zijn in zijn enscenering. Een spook dat zich manifesteert in de vorm van digitale glitches is zijn grootste vondst: de jeugdige snoetjes slacht hij visueel af met een datamoshing die niet zou misstaan in een experimentele film, alvorens ze ook ‘in real life’ te verminken.

In 2000 realiseerde Matthias Fritsch "Kneecam#1". In deze video die hij online publiceert op zijn website zien we een grote gespierde man, bloot bovenlijf, lang haar en stoere baard. Deze man roept een dronken festivalganger streng tot de orde en begint dan uitbundig te dansen. Het beeld is verbazingwekkend, zo verbazingwekkend dat het in 2006 door andere internetgebruikers wordt opgemerkt. De video circuleert van e-mail naar e-mail en gaat viraal: de bebaarde man krijgt de naam "Technoviking" en wordt een meme. Maar de danser is niet blij met deze plotselinge wereldwijde bekendheid, en klaagt de filmmaker aan voor het verspreiden van de beelden zonder zijn toestemming. In deze documentaire vertelt Mathias Fritsch hoe deze meme zijn leven heeft veranderd: hij is zowel de auteur van de originele video als de enige persoon ter wereld die het beeld van Technoviking niet mag uitzenden. Wat is de waarde van auteursrechten en beeldrechten op het internet?

➞ Voorstellingen gevolgd door een ontmoeting met Matthias Fritsch.